Artykuły specjalne - index                       Biblioteka Radioamatora - index                          


Amatorska radiometeorologia

Krzysztof Dąbrowski OE1KDA
Wydanie 1
Wiedeń, kwiecień 2013

...Zarówno w badaniach profesjonalnych jak i amatorskich dominują obecnie od wielu dziesiątków lat obserwacje wyładowań pochodzenia burzowego i ich lokalizacja. Obserwacje sygnałów pochodzących od innych zjawisk meteorologicznych stopniowo dopiero zaczynają budzić zainteresowanie po dłuższym zapomnieniu. Były one prowadzone niemal od początków radiotechniki do około połowy XX w. a sprawami radiometeorologii interesowało się wówczas wielu uczonych i praktyków. W zasadzie trudno powiedzieć co było przyczyną takiego stanu rzeczy ale być może nie przynosiły one tak szybkich i zdecydowanych korzyści dla gospodarki.
Bezpośrednie zależności natury ekonomicznej wywierają jednak znacznie słabszy wpływ na działaność amatorską – środki wlasne inwestowane są dla zaspokojenia określonych zainteresowań a nie w oczekiwaniu materialnego zysku – dlatego też warto aby właśnie amatorzy (radioamatorzy, krótkofalowcy i osoby zainteresowane amatorsko meteorologią) zajęli się tymi mniej modnymi albo zaniedbanymi tematami w nadziei, że może to właśnie oni odkryją coś ciekawego albo przypomną odłożoną do lamusa wiedzę.
Zaprezentowane dalej stosunkowo nieskomplikowane odbiorniki radiowe, sygnalizatory burz i czujniki zmian pola elektrostatycznego mogą znaleźć zastosowanie nie tylko wśród krótkofalowców ale także w szkołach na lekcjach fizyki lub zajęciach dodatkowych. Być może niektóre z poruszonych tematów staną się inspiracją dla studenckich lub uczniowskich prac przejściowych i dyplomowych.

Spis treści

Wstęp
  Zjawiska fizyczne
    Pioruny kuliste
Sygnały
Burze
  Zjawiska fizyczne 
  Układy odbiorcze
    Odbiornik DG9WF
    Paskowy wskaźnik napięcia
    Wskaźnik tendencji
    Prosty sygnalizator burz na pasmo 300 kHz
    Kombinowany odbiornik do pomiaru wyładowań atmosferycznych i pól elektrostatycznych
    Odbiornik długofalowy SP9HSQ na pasmo do 20 kHz
    Odbiór przy użyciu systemu dźwiękowego komputera
    Odbiornik SP9HSQ na pasmo do 50 kHz
    Odbiornik "Blitzortung"
    Odbiornik BBB-4
    Pętlowa antena odbiorcza IK1QFK
    Podwójna antena ramowa "Blitzortung"
    Symetryczna antena aktywna na zakres 5 Hz – 500 kHz
    Drzewa jako anteny
  Obserwacje
  Mapy w internecie
    Blitzortung
    Burze.dzis.net
    BLIDS
Wyładowania ciche
  Zjawiska fizyczne
  Układy odbiorcze
    Odbiornik radiometeorologiczny "Żabka"
    Transmisja danych pomiarowych
    Odbiornik radiometeorologiczny "Żabka 3" na zakres 300 kHz
    Antena pętlowa na zakres długofalowy
    Antena pętlowa wykonana z rurek plastikowych
    Aktywna antena pętlowa
    Antena magnetyczna
  Obserwacje
Pole elektrostatyczne
  Zjawiska fizyczne
  Elektrometr parametryczny
  Konstrukcja elektrometru DH1STF
    Uruchomienie elektrometru
  Udoskonalenie elektrometru
  Przykład fabrycznej konstrukcji elektrometru EFM-100 firmy Boltek
  Obserwacje
Dodatek A. Barometr chemiczny
Dodatek B. Właściwości częstotliwościowe niektórych materiałów ferromagnetycznych stosowanych na anteny ferrytowe

Pobierz: Amatorska radiometeorologia (pdf, 5,6 MB).