Jednym z najbardziej pomocnych przyrządów w pracowni krótkofalowca amatora jest analizator widma. Pokazuje on moc sygnałów w funkcji częstotliwości, a tym samym bardzo ułatwia zestrojenie każdego urządzenia radiowego.

Koszt profesjonalnego analizatora widma (np. Agilenta) leży poza możliwościami finansowymi praktycznie każdego radioamatora - powoduje to oczywistą chęć skonstruowania takiego urządzenia samemu. Analizatory widma możemy podzielić zasadniczo na dwie grupy - profesjonalne, przestrajane rezonatorem YIG i tańsze przestrajane diodami pojemnościowymi (w tym amatorskie) jest to oczywiście główna różnica, choć nie jedyna. Zaletą analizatorów z generatorem YIG są niższe szumy fazowe oscylatora w porównaniu do generatorów przestrajanych diodami pojemnościowymi (o 20-30dB), a tym samym możliwość wykrycia słabszych sygnałów - wadą wysoki koszt generatora YIG (sam koszt rezonatora w dużych seriach wynosi około 150USD za sztukę). W prasie krótkofalarskiej opisano wiele konstrukcji analizatorów widma. Moim zdaniem najlepszą z nich jest konstrukcja Matjaza Vidmara S53MV - jednego z najlepszych konstruktorów radioamatorów. Autor poniższego opracowania uzyskał zgodę autora na publikację jego opisu w Świecie Radio.
Analizator widma jest szerokopasmowym odbiornikiem radiowym z zestawem filtrów o różnych szerokościach pasma. Poniżej opisany układ jest superheterodyną z potrójną przemianą częstotliwości i pośrednimi: 2,1GHz, 70,7MHz i 10,7MHz. Taki wybór pośrednich pozwolił na stosunkową łatwą filtrację sygnałów niepożądanych i uzyskanie wyjątkowo szerokiego zakresu skanowania, wynoszącego 1,75GHz. Układ umożliwia wybór następujących pasm pomiarowych: 10, 20, 50, 150, 700kHz i 4MHz. Wizualizację wyników zapewnia oscyloskop z wejściem zewnętrznej synchronizacji X i Z (wejście te nie jest jednak niezbędne). Do układu można dobudować szereg urządzeń podnoszących komfort pracy, takich jak cyfrowy odczyt częstotliwości, marker, pamięć, czy rozszerzających możliwości pomiarowe takich jak generator synchroniczny i mieszacz harmoniczny. Obecnie przygotowywana jest modyfikacja urządzenia umożliwiająca jego współpracę z komputerem.
Ze względu na szeroki zakres przestrajania i dużą czułość analizatora widma konieczne jest bardzo staranne ekranowanie poszczególnych układów, wymusza to zastosowanie konstrukcji modułowej (nawet po kilka elementów w module). Ułatwia to jednak w praktyce uruchomienie układu. Autor tego opracowania jest w stanie pomóc zainteresowanym w nabyciu praktycznie wszystkich elementów analizatora widma (SQ4AVS)...

Rafał Orodziński SQ4AVS

ŚR 02/2007
Pobierz pełny tekst artykułu (sms)