Program SD do zawodów SP DX Contest

Sławek  SP5ICS przysłał opis przygotowania programu SD do logowania łączności w zawodach SP DX Contest:...

Program autorstwa EI5DI istnieje już wiele lat, do niedawna występował tylko w wersji DOS-owej, oprócz tego był programem płatnym. Obecnie program jest całkowicie bezpłatny i przerobiony do wersji  dla Windows, pracuje w wersji tekstowej i ekran wygląda prawie tak samo, jak w poprzednich wersjach DOS-owych. Ma małe wymagania sprzętowe (np. 11-to letni PC  486 DX2-66), działa już pod Windows 95. Program nie ma zdefiniowanej opcji do pracy w SP DX Contest, natomiast ma możliwość ustawienia punktacji dla różnych zawodów nie uwzględnionych w programie, a więc również dla SP DX Contest. Program umożliwia również komunikację z transceiverem, co zapewnia automatyczny odczyt częstotliwości pracy i rodzaju emisji, dzięki czemu odpada konieczność przestawiania ręcznego pasma i emisji przy ich zmianie. Parametry różnych transceiverów zawarte są w plikach o rozszerzeniu .sd. Program można ściągnąć ze strony www.EI5DI.com . Jest tam również instrukcja (SD MANUAL) w formacie PDF. Podstawowy program ma nazwę SD (install SD only), można też ściągnąć go wraz z dodatkowymi programami: SDI do IOTA Contest, SDX do logowania ekspedycji dx-owej, SDV do zawodów UKF (install all SD loggers). Program instaluje się w typowy dla Windows sposób poprzez uruchomienie pliku setup.exe (z wersji all SD) lub sdsetup.exe (z wersji SD only). Do pracy w SPDX Contest nie są potrzebne wszystkie pliki, jakie uzyskamy po zainstalowaniu programu. Dla wygody warto na potrzeby konkretnych zawodów utworzyć oddzielny katalog i skopiować do niego następujące pliki: sd.exe, inpout32.dll, dxcc.cty, sdhelp.txt, nazwa_radia.sd, sdcheck.exe.

Konfiguracja programu.
Po uruchomieniu pliku sd.exe ukaże się okno SD by EI5DI ....... .
W polu Contest File należy wpisać nazwę pliku, w którym program będzie zapisywał wszystkie dane, np. SPDXC06. W następnym oknie należy wybrać rodzaj zawodów. Nie ma tam oczywiście wymienionego SP DX Contest, dlatego wpisujemy cyfrę 9 (General: Country Multipliers).W następnym oknie wpisujemy swój znak wywoławczy, możemy też od razu wypełnić pola dotyczące naszych danych osobowych i adresowych lub możemy je na razie pominąć. W polu .CTY file wpisujemy DXCC. Nie należy wpisywać POLAND lub SPDX (pliki Poland.mlt i Spdx.mlt  są przeznaczone dla stacji zagranicznych startujących w zawodach i zawierają skróty województw; stacje te konfigurują program jako 4 – General: Area Multipliers). Program wczyta dane z tego pliku. Następnie należy skonfigurować program do zawodów.
W polu  Multipliers Count;    Once/Band/None     O/B/N wpisujemy B.
W polu Point per QSO; 0 = variable wpisujemy 0.
W polu  Pts/Bonus, 0 = Mult wpisujemy 0.
Następnie program przechodzi do kolejnego okna (Next Page ? Y) o nazwie DEFINE POINTS PER QSO.
W polu Points vary by mode ?  Y/N wpisujemy N.
W polu Points vary by band ? Y/N wpisujemy N.
W polu Point vary by location ? Y/N wpisujemy Y.
W następnym oknie definiuje się szczegółowo punktację.
W polu  Own Country, Own Continent, Other Continent; Place a space between each. For example 0 1 3 należy wpisać cyfry 0 1 3 (czyli tak, jak w podanym przykładzie) rozdzielone spacjami.
W następnym oknie wybiera się emisję i szczegóły mnożnika.
W polu Mode  CW or SSB należy wpisać np. CW  (program wystartuje z taką emisją, można ją w każdej chwili zmienić; jeżeli komputer ma komunikację z radiem, to i tak zmiana nastąpi automatycznie), można oczywiście wpisać SSB.
W polu Are you operating mixed-mode wpisujemy Y  (przy założeniu, że pracujemy CW i SSB).
W polu  Multipliers count on both modes ? wpisujemy N.
W polu Work same station on both modes ?; Answer N if 2nd QSO would be a dupe  wpisujemy Y.
Program kończy w tym momencie podstawową konfigurację i otwiera się okno logowania łączności.

Jeśli zamierzamy połączyć radio z komputerem w celu automatycznego odczytu częstotliwości, pasma i emisji, oraz kluczowania na telegrafii, należy skonfigurować porty RS232, LPT poprzez wpisanie PORTS (w miejscu, gdzie wpisuje się znak korespondenta).
W oknach pojawią się kolejno pytania:
Radio-1 CW Port: 1 – 10 ?    0 = None, 9 = LPT1, 10 = LPT2
Należy wpisać odpowiedni numer portu, przez który będzie odbywać się kluczowanie CW i sterowanie PTT. Program, po wysłaniu sekwencji znaków z buforów F1 – F8, włącza PTT na chwilę przed pojawieniem się pierwszego znaku, zaś wyłącza natychmiast po ostatnim znaku.
Radio-2 CW Port: 1-10?   0 = None, 9 = LPT1, 10 = LPT2  – analogicznie jak wyżej, jeżeli korzystamy z dwóch transceiverów; jeśli używamy jednego, wpisujemy 0.
Radio-1 Control Ports ?    0 = no rig control
Tu wpisujemy numer portu szeregowego, przez który będą odczytywane dane z transceivera (częstotliwość, emisja). Jeżeli nie korzystamy z tej możliwości, wpisujemy 0.
Radio-2 Control Ports ?   0 = no rig control  - analogicznie jak wyżej, jeżeli korzystamy z dwóch transceiverów; jeśli używamy jednego, wpisujemy 0.
Radio-1 Name (SD-File) – tu wpisujemy nazwę swojego transceivera; musi być ona taka, jak w odpowiednim pliku o rozszerzeniu .sd (plik ten umieściliśmy uprzednio w katalogu, w którym uruchamiamy program).
Sposób wykonania układów do kluczowania i połączeń jest opisany w instrukcji SD MANUAL. Są to standardowe układy, takie same, jak np. w programie CT-K1EA. Sposób połączenia  z transceiverem w celu odczytu jego parametrów określa instrukcja transceivera.
Po dokonaniu powyższej konfiguracji, jeśli połączenia są prawidłowe, pod miejscem na wpisywanie  znaków korespondenta powinna wyświetlić się częstotliwość, na jaką nastawiony jest transceiver, a także rodzaj emisji oraz (na początku linii) pasmo.
W celu umożliwienia nadawania, przy pracy CW, standardowych wiadomości z klawiszy funkcyjnych F1 –  F8 (podgląd i edycja: Shift_F1, Shift_F2 ...) należy włączyć Caps Lock.
Sterowanie PTT można wyłączyć, wpisując PTTOFF, wtedy włączanie nadawania transceivera będzie się odbywało tak, jak przy pracy z kluczem telegraficznym – w tym wypadku zastąpionym przez komputer (można również przełączyć klawiaturę w tryb Keyboard Mode, w którym po wciśnięciu znaku alfanumerycznego wysłany zostanie odpowiedni znak telegraficzny).
Przy kluczowaniu poprzez port mogą występować pewne problemy związane ogólnie z systemem Windows. Wydaje się, że występują one głównie w szybkich komputerach. W instrukcji SD MANUAL autor podaje sposoby rozwiązania tych problemów.
Z moich doświadczeń wynika, że jeżeli kluczowanie przez port (próby dotyczyły portu LPT) nie działa (CAPS LOCK włączony!), należy próbować skalibrować port wpisując CAL lub CALIBRATE. Powinien wyświetlić się wtedy napis w żółtym kolorze: Calibrating keyer – Use the PRIORITY command if CW is unever. Wyświetlanie tego napisu może trwać ułamek sekundy; zależy to chyba od szybkości procesora. Jeśli napis się nie pojawi, należy zmienić parametr „priorytet” wpisując PRIORITY i ponownie CAL. Jeśli port nadal nie działa, można zakończyć program wpisując END i uruchomić ponownie. Pod koniec uruchamiania wyżej wymieniony żółty napis powinien wyświetlić się przez dłuższy czas. Jeśli go nie ma, znaczy to, że port nie został skalibrowany. Można wtedy ręcznie zmienić parametr „sd_calwin” w pliku sd.ini (jest to plik tekstowy, który tworzy się po skonfigurowaniu programu do danych zawodów i zawiera wszystkie dane konfiguracyjne). Liczbę określającą wielkość parametru sd_calwin (początkowo ustawioną prawdopodobnie na 20000) należy zmienić, w moim przypadku, w komputerze Athlon 2500+ było to ok. 400 (w komputerze 486 DX2-66 nie było żadnych problemów, a liczba ta była znacznie większa – ponad 30000) . Po ponownym uruchomieniu programu należy ponownie skalibrować port (CAL) przy różnych ustawieniach PRIORITY sprawdzając, czy ukaże się żółty napis i czy port rzeczywiście działa. Po kolejnych, stopniowych zmianach wielkości tej liczby port powinien się wreszcie skalibrować i przy kolejnych uruchomieniach programu działać prawidłowo.
Sposób posługiwania się programem podczas logowania łączności określa instrukcja SD MANUAL (po angielsku), z poziomu programu dostępna jest też pomoc (H lub HELP), również po angielsku; zawarta jest ona w pliku Sdhelp.txt.

Sporządzanie logu zawodów wykonuje się za pomocą oddzielnego programu sdcheck.exe (znajduje się on w katalogu, w którym zainstalowany zastał cały program). Log można sporządzić w zupełnie oddzielnym katalogu; należy tam umieścić, oprócz pliku sdcheck.exe, pliki: zawody.txt („zawody” zastąpić nazwą użytą  w zawodach, czyli przykładowo SPDXC06) oraz dxcc.cty przekopiowane z katalogu, w którym uruchomiony był program SD.
Po uruchomieniu programu i wpisaniu nazwy pliku jest do wyboru 9 różnych form logów. Nas interesuje Cabrillo, więc wpisujemy 1. W następnym oknie ukazuje się napis: To move from one data item to another, use TAB, ENTER, or Down Arrow. You can change direction with Up Arrow or Shift_Tab. Press any key to continue. Po wciśnięciu dowolnego klawisza w oknie ukazuje się wiele nazw różnych zawodów. W polu Contest Name wpisujemy np. SPDXC06. Można tu wpisać np. IARU-HF lub cokolwiek; program dobiera tu prawdopodobnie szczegóły rozmieszczenia danych w pliku Cabrillo w zależności od typu zawodów, w naszym przypadku wydaje się to nie mieć znaczenia. W następnym oknie w polu Callsign ukazuje się nasz znak wywoławczy, zatwierdzamy go (można również zmienić na inny. W następnym oknie w polu Log Serial Sent wpisujemy N.  Kolejne  okno jest bardzo ważne, ukazuje się napis: Fixed Exchange – sent in every QSO. If none, leave blank. W polu Fixed Exchange wpisujemy dużą literę skrótu swojego województwa, np. R. W ten sposób w nadawanych grupach kontrolnych obok raportu 599 pojawi się litera skrótu województwa. W następnych oknach decydujemy o kategorii, w jakiej wystartowaliśmy (należy wpisać w takiej formie, jak określa regulamin), paśmie, mocy, wpisujemy operatorów stacji i wypełniamy pola z danymi osobowymi i adresowymi, jeżeli nie uczyniliśmy tego na początku konfiguracji programu SD. Następnie wypełniamy lub nie pola informacyjne o sprzęcie, pola komentarzy. Ukazuje się wreszcie okno z tekstem deklaracji o przestrzeganiu regulaminu zawodów i warunków licencji (I declare that this station ... Confirm – Yes or No). W polu Enter Y or N wpisujemy Y. Uwaga! Od czasu wprowadzenia formatu Cabrillo deklaracje o przestrzeganiu przepisów nie są stosowane, również nie wymaga ich organizator SP DX Contest. Jeżeli jednak wpiszemy N, program sdcheck.exe natychmiast zakończy pracę i zamknie się nie sporządzając logu. Tekst deklaracji można usunąć z pliku logu (jest to plik tekstowy), jeśli nie chcemy, aby tam był. Na koniec program wraca do okna z wyborem formatu logu. Możemy sporządzić sobie inne logi wg potrzeb, np. log w formacie ADIF w celu wyeksportowania np. do logu LVG. Aby zakończyć program, wpisujemy 10. Program przypomina jeszcze, aby zmienić nazwę pliku logu z zawody.log (np. SPDX06.log) na znak_wywoławczy.log (np. SP1ZZZ.log).
 
Wszystkie łączności zalogowane w czasie zawodów zapisywane są w pliku zawody.all (np. SPDXC06.all). Jest to plik tekstowy i (przed sporządzeniem logu Cabrillo) można w nim dokonać ręcznie poprawek. Najłatwiej zmienić godzinę i znak wywoławczy (dla bezpieczeństwa warto wcześniej sporządzić kopię pliku).
Aby okno programu zajmowało cały ekran, należy zmienić rozdzielczość obrazu na 640 x 480.

Sławek, SP5ICS



Artykuł pochodzi z serwisu internetowego miesięcznika Świat Radio
http://www.swiatradio.com.pl/virtual/article.php?sid=387
Zamieszczono: 23-02-2006. Dział: I.Ś.R - Zawody KF/UKF