Od redakcjiEra SDR-a
ŚR nr 11/2019

Technika SDR wkroczyła na dobre do amatorskiego sprzętu nadawczo-odbiorczego.

Wynaleziony i używany przez około 100 lat system radiowej przemiany częstotliwości, z sukcesem stosowany w radiokomunikacji do dzisiaj, jest stopniowo wypierany przez SDR (software-defined radio, czyli radio definiowane programowo). W tej technologii zadania podstawowych bloków radiowych (mieszaczy, filtrów, modulatorów i demodulatorów) są wykonywane przez program komputerowy. Wprawdzie idea SDR nie jest nowa, lecz dopiero gwałtowny rozwój elektroniki cyfrowej i informatyki XXI wieku umożliwił jej realizację.
SDR był początkowo stosowany w odbiornikach cyfrowych, które zrewolucjonizowały systemy elektroniczne w wielu dziedzinach, między innymi komunikacji, akwizycji danych czy przetwarzania sygnału. Dzięki tej nowej technologii nastąpił rozwój odbiorników wielostandardowych, które potrafią obsługiwać wiele standardów, w tym różne wersje GSM, GSM+GPS, UMTS+WLAN. To właśnie dla takich urządzeń idealna jest koncepcja radia programowalnego, gdyż wymaganą pełną rekonfigurowalność najłatwiej osiągnąć poprzez odpowiednie zaprogramowanie bloków funkcjonalnych odbiornika.
Radio programowalne okazało się szczególnie użyteczne w szybko rozwijających się systemach łączności (np. sieci komórkowe, urządzenia służb mundurowych), które często podlegają unowocześnianiu i zmianom techniki nadawania. Dobrym przykładem zastosowania SDR są różne radiostacje wojskowe, które były prezentowane przez Radmor na stoisku Grupy WB podczas wrześniowego Salonu Obronnego w Kielcach (opis w artykule z nowościami MSPO 2019). Kilka lat temu firma National Instruments jako pierwsza zaoferowała transceiver SDR na zakres fal milimetrowych (71-76 GHz). Również Nokia ma duże osiągnięcia w tej dziedzinie, np. budowa transceivera SDR mmWave do systemów 5G kolejnej generacji.
Technika SDR wkroczyła na dobre do amatorskiego sprzętu nadawczo-odbiorczego. Wielokrotnie w ŚR opisywaliśmy najprostsze konstrukcje odbiornika SDR, jak np. przystawka do komputera wyposażonego w kartę dźwiękową. Taki odbiornik umożliwiał obsługę różnych typów transmisji radiowych, dzięki odpowiedniemu oprogramowaniu. Opisy wykonania amatorskich transceiverów Husarek i Małamut, właśnie w technologii SDR z DSP, były zamieszczane na naszych łamach też w dziale Hobby. Układy działają samodzielnie bez konieczności współpracy z komputerem, ale wciąż kluczowym elementem jest oprogramowanie wewnętrznego procesora. Także wszystkie aktualnie oferowane transceivery SDR pracują autonomicznie bez konieczności połączenia z komputerem. Większość z nich to stuwatowe radiostacje krótkofalowe pokrywające pasma od 160 m do 6 m i przeznaczone do pracy emisjami SSB, CW, AM i FM. Takim jest także opisany transceiver FLEX-6400M, który pod względem swoich parametrów znajduje się w czołówce rankingu transceiverów HF.


Przyjemnej lektury!

Redaktor naczelny  
Andrzej Janeczek  
redakcja@swiatradio.com.pl