Od redakcjiNowoczesny TRX µSDX
ŚR nr 02/2021

Technika SDR (software-defined radio, czyli radio definiowane programowo) w XXI wieku wkroczyła na dobre do sprzętu nadawczo-odbiorczego. Warto również znać stosowany powszechnie przez kilkadziesiąt lat system radiowej przemiany częstotliwości realizowany w oparciu na dostępnych w tym czasie podzespołach (lampach i tranzystorach). Taki historyczny sprzęt radiowy krajowych zakładów RADMOR S.A. (wcześniej MORS) jest aktualnie prezentowany na wystawie w Muzeum Miasta Gdyni pt. Legenda RADMOR-u. Mamy nadzieję, że wystawa będzie przedłużona do końca lata, bo z powodów epidemicznych, podobnie jak inne muzea, ostatnio nie była otwarta dla zwiedzających. W dziale Retro opisujemy wybrane historyczne radiotelefony i odbiorniki radiokomunikacyjne oraz odbiorniki powszechnego użytku, jakie można obejrzeć we wspomnianym muzeum.
W systemach SDR zadania podstawowych elementów radiowych (mieszaczy, filtrów, modulatorów i demodulatorów) są wykonywane przez program komputerowy. Dzięki tej nowej technologii nastąpił rozwój popularnych odbiorników wielostandardowych, które potrafią obsługiwać wszystkie dostępne emisje radiowe. W dziale Prezentacja opisujemy dwa takie urządzenia ostatnio wprowadzone na rynek: TECSUN PL-990x i Malahit-DSP SDR. Pierwszy jest nazywany odbiornikiem globalnym, a drugi to szerokopasmowy odbiornik eksperymentalny, który ze względu na atrakcyjną cenę (świetny stosunek ceny do możliwości) cieszy się dużym powodzeniem radioamatorów.
Technika SDR wkroczyła na dobre do powszechnego użycia, także w amatorskim sprzęcie nadawczo-odbiorczym. Po kilku interesujących opisach wykonania amatorskich transceverów SDR, w dziale Hobby zamieszczamy opis niezwykłego urządzenia nadawczo-odbiorczego. Eksperymentalny transceiver SSB nowej generacji µSDX to fascynująca konstrukcja na miarę XXI wieku, która zdobywa coraz większą popularność wśród krótkofalowców na całym świecie.
Ten prosty wielopasmowy transceiver typu open source wykorzystuje dostępny mikroprocesor firmy Atmel do cyfrowego przetwarzania sygnału w trybie odbioru i nadawania. Dzięki zaangażowaniu wielu konstruktorów powstał tani, łatwy do zbudowania, wszechstronny transceiver QRP SSB, który szczególnie po dołączeniu wzmacniacza mocy spełni oczekiwania także bardziej wymagającego operatora.
Konstrukcja jest oparta na jednopasmowym transceiverze telegraficznym QCX firmy QRP-Labs QCX z bezpośrednią przemianą częstotliwości, opisywanym także na łamach ŚR. Sercem urządzenia jest odpowiednio zaprogramowany mikroprocesor ATmega328P który uproszcza konstrukcję tam, gdzie jest to możliwe, przy zachowaniu rozsądnej wydajności. O ile technika odbioru SDR zastosowana w tym urządzeniu jest znana od dawna, to sposób formowania sygnału jednowstęgowego nadajnika jest nowością. Żądany tryb modulacji SSB odbywa się z wykorzystaniem sumowania sygnałów w stopniu mocy, który pracuje w klasie E. Dzięki temu wzmacniacz ma dużą sprawność, a pobierany prąd jest dużo mniejszy niż w dotychczasowych wzmacniaczach liniowych.
Ten interesujący projekt, powstały na bazie QCX, jest wciąż rozwijany przy współudziale wielu konstruktorów z różnych krajów i warto śledzić jego unowocześnienia na międzynarodowym forum µSDX, a także HM-SP.

Przyjemnej lektury!

Redaktor naczelny  
Andrzej Janeczek  
redakcja@swiatradio.com.pl